Ayak Kasları Özellikleri

Ayak kasları, vücudumuzda önemli görevler üstlenmiştir. Başta ayak parmaklarının açılıp bükülmesini sağlamakta ve tonusları yardımıyla ayak kavislerinin oluşmasında etkin bir rol oynamaktadırlar. Ayak yapısında bulunan kasların bir kısmı sadece ayakla bağlantılı kaslar, bir kısmı ise bacakla bağlantılı kaslardır. Bacakla bağlantılı olan kaslar arasında fibula ve tibia kemiklerinin ön kısmında yer alan anterior kas ile baldır kası ön plana çıkmaktadır. Bu kaslar, ayak bileğinin sağa, sola, geriye, taban ve ileriye hareket etmeyi sağlama gibi görevler üstlenmiştir. Ayak kasları, üstlendikleri görevler bakımından hem ayak yapısının şekillenmesinde hem de ayak hareketlerinde etkili olmalarıyla önemlidir.

Ayak yapısındaki ayak bileğiyle ayak kemiklerinin arasındaki eklemlerin üzerindeki kasların yapısı kısa ya da uzun yapıdadır. Yapı itibarıyla elde bulunan kaslarla benzerlik gösterirler. Buradaki uzun kasların birden fazla eklemde etkisi vardır. Bu etkiyle farklı fonksiyonların oluşmasına destek olurlar. Kasların bir bölümü, sonu kirişleri yardımıyla ayak kubbesinin desteklenmesinde etkilidir. Böylece ayak bileği ekleminde fleksiyon ve ekstansiyon denilen temel iki hareket oluşur. Ayak bileği ekleminin anatomik yapısı açısından bu hareketlerin yapılması son derece önemlidir. Bu hareketler ayakta yapılmakta ve plantar fleksiyon (dorsal fleksiyon) olarak adlandırılmaktadır.

Ayak yapısındaki büyük kemiklerden olan talus kemiği, os naviculare ve calcaneus arasında yer alan eklemi oluşturmaktadır. Ortama göre bu eklemde pronasyon ile supinasyon hareketlerinin yapılmasını sağlar. Ayak bileğinin temel hareketlerinin yapılmasını sağlayan kas grupları da vardır. Bu kaslardan bir bölümü sadece ayak eklemini etkilerken, diğerleri uzun ve güçlü kirişlerle ayak parmaklarına uzanır. Kasların bir bölümü direkt olarak bacak kemiklerinden başlar, bir bölümü de bacak kemikleri arasındaki aponevrotik yapıdan çıkar. Ayak kasları arasında uyluk iskeletinden çıkış yapan kaslar da bulunmaktadır.

Bacakların ön tarafında yerleşmiş olan kaslar, ayağın dorsal fleksiyon hareketini yapmasını sağlarken, arka tarafında yerleşen kaslar plantar fleksiyon hareketini sağlar. Bacaktan dış kısımdan gelen kaslar ise pronasyon hareketinin yapılmasında etkilidir. Kasların önemli bir bölümü ayak bileğine doğru kirişleşirler. Ayakta bulunan bölümleri güçlü kaslardan ve ince kirişlerden oluşur. Bu, ayak hareketlerini kolaylaştırır ve kuvvet naklinin güçlü bir şekilde yapılmasını sağlar.

Ayak yapısının şekli olan kubbemsi yapının mutlaka korunması gerekir. Bu yapı, ayak hareketlerinin yapılmasını kolaylaştırır. Bu yapıyı sağlayan kaslar, bacaklardan ayaklara uzanan kas kirişleridir. Kirişler, ayağı iki taraflı sarar ve üzengi gibi askıda olmasını sağlar. Bu, ayak kubbesinin yukarıda kalmasını ve aşağıya çökmesini engeller. Eğer ayak kasları bu görevi yapamazsa, pes planus denilen düztabanlık sorunu yaşanır.

Ayak iskeletindeki kısa kemiklerle ayak parmaklarının arasındaki küçük ve kısa yapılı kasların da bazı görevleri vardır. Bu ayak kasları, küçük kemiklerde başlar ve biter. Ayak tabanındaki kaslar, ayak sırtındaki kaslardan fazladır. Bu ayak kaslarının işlevi boşlukları doldurmaktır. Bunların ayak hareketlerinde etkisi olmaz. Temel işlevleri, ayak kemiklerinin ilişkisini düzenlemeye yardımcı olmak ve ayak kubbesini desteklemektir. Yürümekte, ayak parmaklarının bükülmesini sağlayarak yerle ayak arasındaki yüzeysel temas alanını artırırlar.